Krzysztof Penderecki
40px tło|26px|Medal Służby dla Ojczyzny I Klasy (Armenia) |faksymile = |opis faksymile = |commons = Category:Krzysztof Penderecki |wikicytaty = Krzysztof Penderecki |www = http://www.krzysztofpenderecki.eu }} Krzysztof Eugeniusz Penderecki (ur. 23 listopada 1933 w Dębicy, zm. 29 marca 2020 w Krakowie) – polski kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny. Przedstawiciel polskiej szkoły kompozytorskiej lat sześćdziesiątych XX wieku. Profesor i rektor Akademii Muzycznej w Krakowie, która przyjęła jego imię.Skomponował cztery opery, osiem symfonii i szereg innych utworów orkiestrowych, koncertów instrumentalnych, oprawę chóralną głównie tekstów religijnych, a także utwory kameralne i instrumentalne. Wśród jego najbardziej rozpoznawalnych utworów są ''Ofiarom Hiroszimy – Tren'', ''Pasja według św. Łukasza'', ''Polskie Requiem'' oraz III Symfonia.
Studiował kompozycję w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie (obecnie Akademia Muzyczna w Krakowie), gdzie po uzyskaniu dyplomu podjął pracę nauczyciela akademickiego. Po raz pierwszy zdobył rozgłos w 1959 po premierowym wykonaniu utworów ''Strofy'', ''Emanacje'' i ''Psalmy Dawida'' na festiwalu Warszawska Jesień. Powszechne uznanie przyniosła mu kompozycja ''Tren'' na orkiestrę smyczkową, poświęcona ofiarom ataku atomowego na Hiroszimę, oraz chóralne dzieło ''Pasja według św. Łukasza''. Jego pierwsza opera, ''Diabły z Loudun'', została premierowo wystawiona w Hamburgu i Stuttgarcie w 1969. Począwszy od połowy lat 70. styl kompozytorski Pendereckiego zmienił się, a jego pierwszy koncert skrzypcowy skupił się na półtonie i trytonie. W latach 80. powstało jego chóralne dzieło ''Polskie Requiem''.
Jego muzyka niejednokrotnie była wykorzystywana przez twórców filmowych. Utwory Pendereckiego znalazły się w filmach, takich jak ''Egzorcysta'' Williama Friedkina, ''Lśnienie'' Stanleya Kubricka, ''Dzikość serca'' Davida Lyncha, ''Ludzkie dzieci'' Alfonso Cuaróna, ''Katyń'' Andrzeja Wajdy oraz ''Wyspa tajemnic'' Martina Scorsese. Sam również napisał muzykę do szeregu polskich i zagranicznych filmów.
Za swoją pracę otrzymał szereg prestiżowych nagród, w tym dwukrotnie Prix Italia: w 1967 i 1968, oraz czterokrotnie Nagrodę Grammy: w 1988, 1999 (dwie) i 2017. Szereg uczelni wyższych w Europie i Stanach Zjednoczonych przyznało mu tytuł doctora honoris causa. Posiadał honorowe obywatelstwo Bydgoszczy i był honorowym prezesem Związku Kompozytorów Polskich. Otrzymał szereg odznaczeń państwowych. Kawaler najwyższego polskiego odznaczenia, Orderu Orła Białego. Był także wielokrotnie nominowany do nagród Akademii Fonograficznej „Fryderyk” w kategoriach muzyki poważnej (w tym czterokrotnie w kategorii kompozytor roku muzyki poważnej). W 2009 otrzymał Złotego Fryderyka za całokształt twórczości w muzyce poważnej.
Był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności oraz Akademii Fonograficznej ZPAV.
W 2012 dziennik „The Guardian” nazwał go „najprawdopodobniej największym żyjącym polskim kompozytorem”.
Przewodniczył jury w konkursie kompozytorskim na skomponowanie opery ''Człowiek z Manufaktury''. Źródło: Wikipedia
1
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1967
Wydane 1967
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
2
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1976
Wydane 1976
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
3
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1960
Kolejni autorzy:
“...Penderecki, Krzysztof, 1933-2020...”Wydane 1960
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Audio
4
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1978
Wydane 1978
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
5
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1973
Wydane 1973
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
6
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1989
Wydane 1989
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
7
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1961
Wydane 1961
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
8
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1987
Wydane 1987
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
9
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1960
Wydane 1960
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
10
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1967
Kolejni autorzy:
“...Penderecki, Krzysztof, 1933-2020...”Wydane 1967
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Audio
11
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1967
Wydane 1967
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
12
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1972
Wydane 1972
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
13
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1971
Wydane 1971
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
14
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1998
Wydane 1998
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
15
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1992
Wydane 1992
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
16
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1989
Wydane 1989
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Audio
17
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 2014
Wydane 2014
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Nieznany
18
od Penderecki, Krzysztof, 1933-2020
Wydane 1974
Wydane 1974
//IF NOT LOGGED IN - FORCE LOGIN ?> //ELSE THEY ARE LOGGED IN PROCEED WITH THE OPEN URL CODE:?>
Partytura
Książka
19